Bungakanani unwabu?

Isigeniso: Ukuqonda Amakhansili

Amachameleon ayizilwane ezihuquzelayo ezihehayo ezaziwa ngokukwazi ukushintsha umbala, izilimi ezinde nezinamathelayo, namehlo azimele. Kunezinhlobo ezingaba ngu-200 zama-chameleon azalelwa e-Afrika, eMadagascar, eYurophu, e-Asia nakwezinye izingxenye zeMpumalanga Ephakathi. Amachameleon yizilwane zase-arboreal, okusho ukuthi ahlala ezihlahleni futhi ajwayele ukukhuphuka nokubamba amagatsha ngezinyawo. Lezi zidalwa zivame ukugcinwa njengezilwane ezifuywayo, futhi izici zazo eziyingqayizivele zizenze zaba isihloko esithandwayo emisebenzini eminingi yobuciko nezincwadi.

Kungani Usayizi Ubalulekile: Umthelela Ekuziphatheni Kwe-Chameleon

Ubukhulu bonwabu bunomthelela omkhulu ekuziphatheni kwalo. Ama-chameleon amancane avame ukuba novalo kakhulu futhi ahlakazeke, kuyilapho amakhulu ngokuvamile eqiniseka kakhulu futhi elele. Unwabu olukhudlwana lunethuba elingcono lokuwina ingxabano yendawo noma ukuheha umlingani, okusho ukuthi bangaba nolaka. Ngakolunye uhlangothi, ama-chameleon amancane anethuba elingcono lokucasha ezilwaneni ezidla ezinye futhi angene ezindaweni eziqinile. Ubukhulu buphinde buthinte indlela yokudla kwe-chameleon, njengoba ama-chameleon amakhulu adinga ukudla okwengeziwe futhi angadla inyamazane enkulu.

I-Anatomy of Chameleon: Izici Eziyinhloko

Amachameleon anezici ezimbalwa ezihlukile eziwahlukanisa kwezinye izilwane ezihuquzelayo. Esinye sezici eziphawuleka kakhulu amehlo abo ajikelezayo ngokuzimela, okubavumela ukuthi babheke ezinhlangothini ezimbili ezihlukene ngesikhathi esisodwa. Futhi zinezilimi ezinde, ezinamathelayo ezinganwebeka ngokuphindwe kabili ubude bomzimba wazo futhi zisetshenziselwa ukubamba inyamazane. Ama-chameleon ambozwe amazenga agqagqene njengama-shingles, okuwenza abe lukhuni. Zinezinyawo ezikhethekile ezinezinzwani ezimbili ezibheke phambili nezimbili ezibheke emuva, okuzivumela ukuba zibambelele emagatsheni kalula.

Usayizi Wonwabu Omdala: Ukuhlukahluka Ngezinhlobo

Ubukhulu bonwabu buhluka kakhulu ngezinhlobo. Ama-chameleon amancane kakhulu angamasentimitha ambalwa ubude, kanti amakhulu angakhula aze afike ku-70 amasentimitha. Ezinye zezinhlobo ezincane zonwabu yi-Brookesia micra (enobude obungu-2.9 cm) kanye ne-Rhampholeon spinosus (eno-3.5 cm). Izinhlobo ezinkulu zonwabu i-Parson’s chameleon (efinyelela ku-70 cm), i-Oustalet’s chameleon (efinyelela ku-65 cm), kanye ne-Veiled chameleon (efinyelela ku-60 cm).

Unwabu Oluncane Kunabo Bonke: Hlangana ne-Brookesia Micra

I-Brookesia Micra ingenye yamavuba amancane kakhulu emhlabeni, anobude obungamasentimitha angu-2.9 kuphela. Lolu nwabu oluncane ludabuka eMadagascar futhi lwatholakala ngo-2012. Lwaziwa ngemigqa yalo ewolintshi nemhlophe futhi luvame ukugcinwa njengesilwane esifuywayo. Naphezu kobukhulu bayo obuncane, i-Brookesia Micra inezici ezifanayo namanyonga amakhulu, okuhlanganisa amehlo aphendukayo azimele kanye nolimi olude, olunamathelayo.

Unwabu Olukhulu Kunazo Zonke: I-Chameleon's Parson

I-Parson's chameleon iyinhlobo ye-chameleon enkulu kunazo zonke emhlabeni, ubude bayo bufika ku-70 cm. Lolu hlobo ludabuka e-Madagascar futhi lwaziwa ngombala walo oluhlaza ogqamile kanye nama-protrusions afana nezimpondo ekhanda lawo. I-Parson’s chameleon iyinhlobo yase-arboreal edla amaqabunga nezinambuzane. Ivame ukugcinwa njengesilwane esifuywayo, nakuba ubukhulu bayo obukhulu buyenza ibe isilwane esiyinselele ukuyinakekela kahle.

Ulinganisa Kanjani Unwabu: Amaqhinga Achaziwe

Ukulinganisa unwabu kungaba umsebenzi oyinselele, ikakhulukazi uma isilwane sishubile noma sinolaka. Enye indlela yokulinganisa unwabu ukusebenzisa itheyiphu yokulinganisa ethambile bese uyigoqa ngobumnene emzimbeni wesilwane. Enye indlela ukusebenzisa ama-calipers ukukala ubude bomzimba nezitho zonwabu. Kubalulekile ukuphatha ama-chameleon ngobumnene futhi ugweme ukuwacindezela phakathi nenqubo yokulinganisa.

Izinto Ezithinta Usayizi Wonwabu: I-Genetics kanye Nemvelo

Ubukhulu bonwabu buthonywa kokubili ufuzo kanye nendawo ezungezile. Izakhi zofuzo zidlala indima ekunqumeni usayizi ongaba khona wonwabu, kuyilapho izici zemvelo ezifana nezinga lokushisa, umswakama, nokudla kuthinta ukukhula nokuthuthuka. Ama-chameleon agcinwe ekuthunjweni angase akhule kancane uma enganikezwa ukunakekelwa okufanele nendawo ezungezile.

Ukukhula Nokuthuthukiswa: Izigaba Zokukhula Konwabu

Amachameleon adlula ezigabeni ezihlukahlukene zokukhula njengoba ekhula, futhi ubukhulu bawo nemibala iyashintsha njengoba ekhula. Amaphuphu avamise ukuba ngamasentimitha ambalwa ubude futhi anombala onsundu ngokufiphele noma oluhlaza. Njengoba zikhula, umbala wazo uba namandla, futhi zingase zibe namaphethini ahlukile noma izimpawu. Amachameleon afinyelela ekuvuthweni ngokobulili cishe ngonyaka owodwa ubudala, nakuba ezinye izinhlobo zingathatha isikhathi eside.

Usayizi Nokusinda: Ukuzijwayeza Ukufihlwa kanye Nokudlulwa

Ubukhulu bonwabu budlala indima ebalulekile ekusindeni kwalo, futhi amanyonga anezimo eziningana ukuze awasize agweme izilwane ezidla ezinye futhi azifihle endaweni yawo. Ama-chameleon amancane anethuba elingcono lokucasha ezilwaneni ezidla ezinye, kuyilapho ama-chameleon amakhulu angase abe nokuziphatha okunolaka noma asebenzise ubukhulu bawo ukuze asabise izilwane ezidla ezinye. Ama-chameleon futhi anekhono lokushintsha umbala ukuze uhlangane endaweni yawo, futhi ezinye izinhlobo zinezimpawu ezihlukile noma amaphethini azisiza ukuthi agweme ukutholwa.

Usayizi We-Chameleon Ekuthunjweni: Ungayikhetha Kanjani Indawo Ebiyelwe Elungile

Lapho ugcina ama-chameleon ekuthunjweni, kubalulekile ukuwanikeza indawo ebiyelwe efanele usayizi nezidingo zawo. Ama-chameleon amancane angagcinwa endaweni ebiyelwe encane, kuyilapho ama-chameleon amakhulu edinga indawo evulekile. Indawo ebiyelwe kufanele futhi inikeze ukukhanya okwanele, ukufudumeza, kanye nomswakama ukulingisa indawo yemvelo ye-chameleon.

Isiphetho: Ukwazisa Ukwehlukahlukana Kobukhulu Bama-Chameleon

Amachameleon afika ngosayizi abahlukahlukene, kusukela ku-Brookesia Micra encane kuya kunwabu lukaParson olumdondoshiya. Ubukhulu bonwabu budlala indima ebalulekile ekuziphatheni kwalo, emikhubeni yokudla, nasekuphileni kwayo endle. Ngokuqonda izici ezithonya usayizi we-chameleon nokukhetha indawo evalekile yama-chameleon athunjiwe, singakwazisa ukuhlukahluka kwalezi zidalwa ezithakazelisayo futhi siqinisekise inhlalakahle yazo ekunakekeleni kwethu.

Isithombe sombhali

Jordin Horn

Hlangana no-Jordin Horn, umbhali osebenza ngezindlela eziningi ozimele onothando lokuhlola izihloko ezihlukahlukene, kusukela ekuthuthukisweni kwekhaya nokwenza ingadi kuya ezifuyweni ezifuywayo, i-CBD, nokuba umzali. Naphezu kwendlela yokuphila yokuzulazula eyayimvimbela ekubeni nesilwane esifuywayo, u-Jordin uhlala ethanda isilwane esishisekayo, ethela noma yimuphi umngane onoboya ahlangana naye ngothando nothando. Eqhutshwa isifiso sokunikeza amandla abanikazi bezilwane ezifuywayo, ucwaninga ngenkuthalo izindlela ezingcono kakhulu zokunakekelwa kwezilwane ezifuywayo kanye nemikhiqizo, enze lula ulwazi oluyinkimbinkimbi ukuze akusize unikeze okungcono kakhulu kubangane bakho abanoboya.

Shiya amazwana