Mahatchi, zolengedwa zokongola ndi zamphamvu, zatenga malingaliro a anthu kwa zaka mazana ambiri. Pamene okwera pamahatchi ndi okonda mahatchi amachitira zinthu ndi nyama zimenezi, pabuka mafunso ambiri okhudza mmene amaonera zinthu, kuphatikizapo luso lawo lotha kuona ndi kumasulira mitundu. Funso limodzi lodziwika bwino ndilakuti ngati mahatchi ndi akhungu. M’nkhani yatsatanetsatane imeneyi, tifufuza za dziko lochititsa chidwi la maso a anthu amene amaona mofanana, luso lawo lotha kuzindikira mitundu, ndi zotsatira za kutha kwa maso pa khalidwe lawo ndi mmene amachitira zinthu ndi anthu.
Kumvetsetsa Masomphenya a Equine
Kuti timvetse ngati mahatchi saona mitundu, tifunika kufufuzidwa mogometsa za maso athu. Mahatchi, monga nyama zonse, adasinthika kuti azindikire dziko lapansi m'njira zomwe zimatengera zosowa zawo komanso malo awo.
Anatomy ya Diso la Equine
Mahatchi ali ndi maso akuluakulu, owoneka bwino omwe amaikidwa pambali pa mitu yawo, zomwe zimawalola kukhala ndi gawo lalikulu la masomphenya. Maso awo amawagwiritsa ntchito kuti azitha kuona zomwe zikuyenda, zomwe ndi zofunika kwambiri kuti nyama ipulumuke.
Diso la equine lili ndi zinthu zomwe zimafanana ndi zomwe zili m'diso la munthu. Zigawo zazikulu za diso la kavalo ndi izi:
- Kornea: Kutsogolo kwa diso komwe kumawonekera, komwe kumachotsa kuwala kolowera m'diso.
- Iris: Mbali yofiira ya diso yomwe imayang'anira kukula kwa mwana ndi kuchuluka kwa kuwala komwe kumalowa.
- Mwana: Mphuno yakuda, yapakati pa iris yomwe imatambasula kapena kufinya kuti iwongolere kuchuluka kwa kuwala komwe kumafika ku retina.
- Lens: Chowoneka bwino, chosinthika chomwe chimathandiza kuyang'ana kuwala pa retina.
- Retina: Minofu yozindikira kuwala kumbuyo kwa diso yomwe ili ndi ma cell a photoreceptor omwe amagwira ntchito yozindikira kuwala ndikutumiza zidziwitso ku ubongo.
- Mitsempha ya Optic: Mtolo wa minyewa ya minyewa yomwe imanyamula chidziwitso kuchokera ku retina kupita ku ubongo kuti ikasinthidwe.
Munda wa Masomphenya
Mahatchi ali ndi malo odabwitsa a masomphenya chifukwa cha kuyika kwa maso m'mbali mwa mitu yawo. Dongosololi limawathandiza kuti aziona mozungulira malo awo, okhala ndi malo owonera pafupifupi madigiri 350. Komabe, mbali yaikulu ya masomphenya imeneyi imabwera pamtengo wa masomphenya a binocular, pamene maso onse aŵiri amayang’ana pa chinthu chofanana, chimene chili chocheperapo pa kavalo.
Masomphenya ausiku
Mahatchi amawona bwino kwambiri usiku, chifukwa cha tapetum lucidum, mawonekedwe onyezimira m'maso omwe amawapangitsa kuti athe kuwona m'malo osawala kwambiri. Chosanjikiza ichi chimawunikiranso kuwala kudzera mu retina, ndikuwonjezera mwayi wa ma cell receptors kuti azindikire. Chifukwa chake, mahatchi amatha kuwona bwino m'malo amdima kapena amdima.
Masomphenya a Monocular
Kuphatikiza pa masomphenya a binocular ndi usiku, akavalo ali ndi masomphenya a monocular. Diso lililonse limatha kugwira ntchito palokha, kuwalola kuyang'anira mbali zosiyanasiyana za chilengedwe chawo nthawi imodzi. Masomphenya a monocular ndi othandiza makamaka kwa nyama yolusa, chifukwa imawathandiza kuzindikira zoopsa zosiyanasiyana.
Kuzindikira Mitundu
Tsopano, tiyeni tifufuze funso lochititsa chidwi loti akavalo ali osaona mitundu. Kuwona kwamtundu ndikutha kuzindikira ndikusiyanitsa mitundu yosiyanasiyana mu mawonekedwe owoneka. Mwa anthu, kuona mitundu kumachitika chifukwa chokhala ndi mitundu itatu ya zolandilira mitundu, kapena ma cones, mu retina. Ma cones amakhudzidwa ndi kutalika kosiyanasiyana kwa kuwala, zomwe zimapangitsa kuti tizitha kuwona mitundu yosiyanasiyana.
Kuwona Kwamitundu mu Mahatchi
Mahatchi, mosiyana ndi anthu, ali ndi mitundu iwiri yokha ya ma cones mu retinas, zomwe zimawalepheretsa kuzindikira mitundu yambiri yamitundu. Mitundu iwiri ya ma cones mu diso la equine imakhudzidwa ndi kuwala kwa buluu ndi kobiriwira. Zotsatira zake, akavalo amawona dziko lapansi mumithunzi yabuluu ndi yobiriwira, popanda tsankho lochepa.
Kumverera kwa Spectral
Mahatchi amakhudzidwa kwambiri ndi kuwala mu mbali za buluu ndi zobiriwira za sipekitiramu, zomwe zimawonekera kwa iwo. Ali ndi luso lochepa lotha kuzindikira mitundu mu magawo ofiira ndi achikasu a sipekitiramu. Kwa akavalo, zinthu zomwe zimaoneka zofiira kwa anthu zimatha kuoneka ngati mithunzi yotuwa kapena yobiriwira. Lingaliro lochepa la mitundu imeneyi lachititsa kuti anthu asamaganize kuti akavalo saona mitundu.
Zotsatira za Kuzindikira Kwamitundu
Kusawoneka kwamtundu wa Mahatchi kumakhala ndi zotsatira zingapo pamakhalidwe awo komanso momwe amachitira ndi chilengedwe chawo:
Kuzindikira kwa Camouflage
Luso la akavalo lozindikira zinthu zooneka bwino potengera mtundu wawo silotsogola kwambiri ngati la anthu. Mwachitsanzo, sangathe kusiyanitsa mosavuta pakati pa chinthu chofiira ndi maziko obiriwira. Izi ndizofunikira kwambiri pazilombo kapena zowopseza zachilengedwe, chifukwa mitundu ina ya kubisala sikungakhale yothandiza kwambiri polimbana ndi akavalo.
Mayankho a Colour
Mahatchi amadziwika kuti amayankha kusiyana kwa kuwala ndi kusiyana, ngakhale kuti sangathe kuzindikira mitundu yeniyeni ya zinthu. Mwachitsanzo, amatha kuyankha mosiyana ndi zinthu kapena machitidwe omwe ali ndi kusiyana kwakukulu, zomwe zimawapangitsa kukhala osiyana ndi malo awo.
Masomphenya a Monocular ndi Binocular
Mahatchi amagwiritsa ntchito masomphenya a monocular ndi binocular kuti awone malo awo. Masomphenya a monocular amawathandiza kuzindikira kusuntha ndi kusiyanitsa pamtunda waukulu, pamene masomphenya a binocular amapereka kuzindikira kwakuya, komwe kumakhala kothandiza kuzindikira zopinga ndi kuyesa mtunda.
Cholowa
Choloŵa cha maonekedwe a kavalo chimatsimikiziridwa ndi chibadwa. Kukhalapo kwa majini enieni kumakhudza kuchuluka ndi kukhudzika kwa ma cones mu retina ya kavalo. Kusiyanasiyana kwa majini kumeneku kungayambitse kusiyana kwa maonekedwe pakati pa akavalo pawokha.
Kuganizira za Khalidwe
Mahatchi amakhalanso ndi vuto losatha kusiyanitsa mitundu ndi mmene amachitira zinthu ndi anthu. Kumvetsetsa momwe amaonera malo awo kungathandize eni ake ndi owasamalira kupereka maphunziro ndi chisamaliro choyenera.
Training
Pophunzitsa mahatchi, ndikofunikira kuganizira momwe amawonera. Mwachitsanzo, kugwiritsa ntchito zizindikiro zamitundu kapena zopinga pophunzitsa sikungakhale kothandiza, chifukwa mahatchi sangasiyanitse mosavuta mitundu ina. M'malo mwake, ophunzitsa nthawi zambiri amadalira zizindikiro zina, monga kusiyanitsa, mawonekedwe, ndi kuwala.
Zovala Zokwera
Okwera ndi oyendetsa ayenera kudziwa kuti akavalo amatha kuona zovala zawo mosiyana ndi momwe anthu amachitira. Mwachitsanzo, chishalo chofiira chowala kwambiri sichingaoneke ngati chokopa kwa kavalo ngati mmene chimaonekera kwa munthu. Kumvetsetsa kumeneku kutha kudziwitsa zisankho za kusankha kwa zida ndi zovala mukamagwira ntchito ndi akavalo.
Zinthu Zachilengedwe
Malo omwe akavalo amakhala ndikugwira ntchito amathanso kukonzedwa bwino chifukwa cha masomphenya awo. Kugwiritsa ntchito mitundu ndi zinthu zomwe zimapereka kusiyanitsa kwakukulu kungathandize mahatchi kuyenda mosavuta pamalo awo. Izi ndizofunikira makamaka m'malo omwe mahatchi amagwiritsidwa ntchito ngati kudumpha, komwe amafunikira kuweruza molondola mtunda ndi zopinga.
Chitetezo ndi Ubwino
Kumvetsetsa maonekedwe a mahatchi n'kofunika kwambiri kuti akhale otetezeka komanso otetezeka. Mwachitsanzo, zinthu zowala kwambiri panjira kapena m’bwalo lokwera zingaoneke mosiyana ndi akavalo kusiyana ndi anthu. Kudziwa kusiyana kumeneku kungathandize kupewa ngozi komanso kuonetsetsa kuti kavalo ndi wokwerapo ali moyo wabwino.
Kupsinjika Maganizo
Mahatchi amatha kukhala ndi kupsinjika kwamawonekedwe akakumana ndi zosiyana kwambiri, monga kuwala kwa dzuwa kapena kuunikira kochita kupanga. Kuchepetsa kunyezimira ndikuwonetsetsa kuti mthunzi wokwanira m'malo awo kungathandize kuti atonthozedwe ndikukhala bwino.
Equine Vision Research
Kafukufuku wopitilira mu masomphenya a equine akufuna kupititsa patsogolo kumvetsetsa kwathu momwe mahatchi amawonera dziko. Ochita kafukufuku akufufuza mitu monga kusankhana mitundu, kusawona bwino, komanso kukhudzidwa kwa zinthu zosiyanasiyana zowoneka pamakhalidwe aequine. Kafukufukuyu atha kubweretsa zidziwitso zofunikira pakusamalira ndi kuphunzitsa mahatchi.
Equine Vision Nthano ndi Zolakwika
Pamene tikufufuza mutu wa masomphenya a equine ndi maonekedwe a mtundu, ndikofunika kuthana ndi nthano zodziwika bwino komanso malingaliro olakwika okhudza momwe akavalo amawonera dziko.
Bodza: Mahatchi Amawona Chilichonse Chakuda ndi Choyera
Izi ndizolakwika zomwe anthu ambiri amaganiza, koma sizolondola. Mahatchi amawona mitundu, ngakhale mitundu yocheperako poyerekeza ndi anthu. Iwo sali osaona mitundu m’lingaliro lakuti amangoona zakuda ndi zoyera.
Bodza: Mahatchi Sangaone Ofiira
Ngakhale kuti mahatchi sangaone zofiira mofanana ndi anthu, amatha kuona mithunzi yofiira ngati mbali ya mtundu wawo wa buluu ndi wobiriwira. Komabe, sangaone zofiira mofanana ndi mmene anthu amaonera.
Zonama: Mahatchi Sangaone Mumdima
Mahatchi amawona bwino kwambiri usiku, chifukwa cha tapetum lucidum yawo, yomwe imawonetsa kuwala komanso kumapangitsa kuti athe kuwona m'malo osawala kwambiri. Amatha kuwona bwino m'malo amdima kapena amdima.
Bodza: Mahatchi Amatha Kuwona Kuwala kwa Ultraviolet
Mahatchi amatha kuona kuwala kwina kwa ultraviolet (UV), koma momwe amawonera sikudziwika bwino. Ofufuza ena amanena kuti mahatchi amatha kugwiritsa ntchito kuwala kwa UV pazifukwa zinazake, monga kuzindikira mitundu ya zomera kapena kufufuza zaka zomwe zimamera.
Kutsiliza
Mahatchi ali ndi njira yapadera komanso yochititsa chidwi yowonera dziko lapansi, yomwe ndi yosiyana ndi momwe anthu amawonera. Ngakhale kuti si akhungu amtundu, malingaliro awo amtundu amangokhala pamithunzi yabuluu ndi yobiriwira, osakhudzidwa kwambiri ndi mafunde ofiira ndi achikasu. Kumvetsetsa maonekedwe a mahatchi ndi zotsatira za khalidwe lawo ndi momwe amachitira ndi chilengedwe n'kofunika kwambiri kuti asamalire komanso kuti akhale ndi thanzi labwino.
Masomphenya ambiri a akavalo, masomphenya abwino kwambiri ausiku, komanso kugwiritsa ntchito masomphenya a monocular ndi binocular zonse ndizosintha zomwe zasintha kuti ziwathandize kuchita bwino ngati nyama zolusa. Kumvetsetsa kumeneku kumapereka maphunziro, kagwiridwe, ndi chisamaliro cha zolengedwa zokongolazi ndikuwonetsetsa kuti zitha kukhala ndi moyo wathanzi, wotetezeka, komanso wokhutiritsa mogwirizana ndi anthu.
