Киришүү: Эски суроо
Каниеттүү жашоо жакшыбы же акылман жашоо жакшыбы деген суроо кылымдар бою талашып-тартышып келет. Сиз жыргал жана сооронучтуу өмүр сүргөн, ыраазы болгон чочко болгуңуз келеби же акылмандык жана билим менен жашаган бактысыз Сократ болобу? Бул суроо көрүнгөндөй жөнөкөй эмес, анткени эки жашоонун тең артыкчылыктары да, кемчиликтери да бар.
Эки философиянын жомогу
ыраазы болгон чочко менен бактысыз Сократтын ортосундагы талаш эки карама-каршы философиялык ишенимди билдирет: гедонизм жана стоицизм. Гедонизм - бул ырахат жана бакыт жашоодогу эң башкы максаттар деген ишеним, ал эми стоицизм - бул акылмандык менен жакшылык - эң негизги максаттар деген ишеним. Бул эки ишеним философтор тарабынан кылымдар бою талкууланып келген жана экөөнүн тең күчтүү жана алсыз жактары бар.
канааттанган чочко: жыргал жашоо
Каниеттүү чочконун жашоосунда жашоо баарынан жогору ырахат жана сооронуч издөө дегенди билдирет. Бул жашоо образы тамак-ашка, суусундукка жана башка ырахаттарга берилип, ыңгайсыздыкты же ооруну жаратуучу бардык нерседен качуу менен мүнөздөлөт. ыраазы болгон чочко бактылуу жана аткарылган, бирок алардын бакыты убактылуу жана тышкы факторлорго көз каранды.
Бактысыз Сократ: Акылмандыктын жашоосу
Бактысыз Сократтын жашоосунда жашоо баарынан жогору акылмандык менен билимге умтулууну билдирет. Бул жашоо мүнөзү өзүн-өзү тарбиялоо, өзүн-өзү чагылдыруу жана жеке өсүүгө басым жасоо менен мүнөздөлөт. Бактысыз Сократ салттуу мааниде бактылуу эмес, тескерисинче, акылмандыкка умтулуу жана өзүн өркүндөтүү аркылуу канааттануу табат.
Эмоционалдык абалдардын мааниси
ыраазы болгон чочконун да, бактысыз Сократтын да эмоционалдык абалы ар кандай. Канааттанган чочко учурда бактылуу жана канааттанат, бирок алардын бакыты убактылуу жана тышкы факторлорго көз каранды. Бактысыз Сократ, тескерисинче, учурда бактылуу эмес болушу мүмкүн, бирок акылмандыкка жана жеке өсүүгө умтулуу менен ишке ашат.
Гедонизмдин баалуулугу
Гедонизмдин өз пайдасы бар. Ырахатка умтулуу жана оорудан качуу ырахаттуу жашоого алып келет. ыраазы болгон чочко учурда бактылуу жана аткарылган, ал эми алардын жашоосу ырахат жана сооронуч менен мүнөздөлөт. Жашоонун жөнөкөй ырахаттарынан ырахат алуу жана азыркы учурда жашоонун баалуулугу бар.
Гедонизмдин чектөөлөрү
Гедонизмдин да өзүнүн чектөөлөрү бар. Баарынан да ырахатка умтулуу тайыз жана аткарылбаган жашоого алып келиши мүмкүн. Канааттанган чочко учурда бактылуу болушу мүмкүн, бирок алардын бакыты убактылуу жана тышкы факторлорго көз каранды. Алар акылмандыкка жана жеке өсүүгө умтулуу менен келген жашоонун терең, маңыздуу жактарын эч качан сезе алышпайт.
Акылмандыктын чыгымдары
Акылмандык жана жеке өсүү жашоосу анын чыгымдары менен коштолот. Бактысыз Сократ салттуу мааниде бактылуу болбой, алардын жашоосу күрөш жана өзүн-өзү тарбиялоо менен мүнөздөлүшү мүмкүн. Акылмандыкка жана жеке өсүүгө умтулуу күч-аракетти жана курмандыкты талап кылат жана көңүл чөгөттүккө жана нааразычылыкка алып келиши мүмкүн.
Акылмандыктын пайдасы
Акылмандык жана жеке өсүү менен жашоонун да өз пайдасы бар. Бактысыз Сократ акылмандыкка жана жеке өсүүгө умтулуу менен ишке ашат жана алардын жашоосу максатты жана маанини сезүү менен мүнөздөлөт. Алар ыраазы болгон чочкого караганда тереңирээк, маңыздуу бакыт жана канааттануу сезимин сезиши мүмкүн.
Биздин тандоолордо коомдун ролу
Каниеттүү чочконун же бактысыз Сократтын жашоосун тандоо боштукта жасалбайт. Коом биздин ишенимдерибизди жана баалуулуктарыбызды калыптандырууда роль ойнойт жана биз жасаган тандоолорубузга коомубуздун маданий нормалары жана күтүүлөрү таасир этет. ырахатка умтулуу жана оорудан качуу үчүн коомдук басым акылмандык жана жеке өсүү жашоону тандоону кыйындатат.
Жыйынтык: Жеке чечим
Каниеттүү чочконун же бактысыз Сократтын жашоосунун ортосундагы тандоо жеке адам. Эки жашоонун тең артыкчылыктары жана кемчиликтери бар, жана чечим акыры жеке баалуулуктарга жана ишенимдерге жараша болот. Гедонизм учурда ырахаттуу жашоого алып келиши мүмкүн болсо да, акылмандыкка жана жеке өсүүгө умтулуу узак мөөнөттүү келечекте тереңирээк, маңыздуу бакыт жана канааттануу сезимине алып келиши мүмкүн.
Шилтемелер жана андан ары окуу
- Платондун "Республика"
- Маркус Аврелиустун "Медитациялары"
- Фридрих Ницшенин "Жакшылык менен Жамандын чегинен тышкары"
- Сорен Кьеркегордун "Тынчсыздануу түшүнүгү"
- Аристотелдин «Никомахей этикасы».
