Ifaara: Oye Ẹkọ-ara Lizard
Awọn alangba jẹ awọn ẹda ti o fanimọra ti o jẹ ti ẹgbẹ awọn ẹranko. Wọn wa ni ọpọlọpọ awọn nitobi, titobi, ati awọn awọ ati pe o le rii ni fere gbogbo apakan ni agbaye. Lílóye ìmọ̀ ẹ̀kọ́ ẹ̀kọ́-ẹ̀kọ́ wọn ṣe pàtàkì láti ní ìjìnlẹ̀ òye sí ìṣesí wọn, ibùgbé, àti àwọn ìlànà ìwàláàyè. Ọkan ninu awọn abala ariyanjiyan julọ ti ẹkọ ẹkọ ẹkọ alangba ni boya wọn jẹ ẹjẹ tutu tabi ẹjẹ gbona.
Kini ẹjẹ-gbigbona?
Ijẹ ẹjẹ gbigbona, ti a tun mọ ni endothermy, jẹ agbara ti ẹda ara lati ṣe ilana iwọn otutu ara rẹ ni inu. Awọn ẹranko ti o ni ẹjẹ gbona ṣetọju iwọn otutu ara nigbagbogbo ti o jẹ ominira ti agbegbe agbegbe. Wọn ṣaṣeyọri eyi nipa ṣiṣejade ooru nipasẹ awọn ilana iṣelọpọ, gẹgẹbi isunmi cellular, ati ṣiṣakoso pipadanu ooru nipasẹ awọn ọna ṣiṣe ti ẹkọ-ara, bii lagun tabi gbigbọn. Awọn ẹran-ọsin ati awọn ẹiyẹ jẹ apẹẹrẹ Ayebaye ti awọn ẹranko ti o ni ẹjẹ gbona. Wọn le ṣe rere ni ọpọlọpọ awọn agbegbe, lati tutu julọ ti tundras Arctic si igbona ti awọn aginju.
Kí ni Òtútù-ẹjẹ?
Ijẹ ẹjẹ tutu, ti a tun mọ ni ectothermy, jẹ idakeji ti ẹjẹ-gbigbona. Awọn ẹranko ti o ni ẹjẹ tutu gbarale agbegbe lati ṣe ilana iwọn otutu ti ara wọn. Wọn ko le ṣe ina ooru ni inu ati nitorinaa gbọdọ kọ sinu oorun tabi wa iboji lati gbona tabi tutu. Awọn ẹranko ti o ni ẹjẹ tutu jẹ diẹ sii ni awọn ẹgbẹ reptilian ati amphibian. Nigbagbogbo wọn rii ni awọn agbegbe ti o gbona tabi awọn agbegbe igbona ati pe wọn ko ni ibamu si awọn iwọn otutu to gaju.
Oye Lizard Metabolism
Metabolism jẹ ṣeto ti awọn aati kemikali ti o waye ninu awọn ohun alumọni lati ṣetọju igbesi aye. Awọn alangba ni iṣelọpọ alailẹgbẹ ti o ni ibamu si agbegbe wọn. Wọn jẹ ectothermic, eyiti o tumọ si pe iwọn otutu ti ara wọn jẹ ilana nipasẹ agbegbe wọn. Awọn iṣelọpọ agbara wọn lọra ju ti awọn ẹranko ti o ni ẹjẹ gbona, ati pe wọn nilo ounjẹ diẹ lati ye. Wọn tun ni oṣuwọn ijẹ-ara kekere nigbati o ṣiṣẹ, eyiti o fun wọn laaye lati tọju agbara.
Ifọrọwanilẹnuwo naa: Ṣe Awọn Alangba jẹ Ẹjẹ Tutu?
Awọn ariyanjiyan lori boya awọn alangba jẹ ẹjẹ tutu tabi ẹjẹ gbona ti nlọ lọwọ fun ọdun. Diẹ ninu awọn amoye jiyan pe awọn alangba jẹ ẹjẹ tutu nitori wọn ko le ṣe ilana iwọn otutu ara wọn ninu inu. Wọn gbẹkẹle ayika lati gbona tabi tutu, ati iwọn otutu ti ara wọn n yipada pẹlu iwọn otutu agbegbe. Sibẹsibẹ, awọn amoye miiran jiyan pe awọn alangba ko ni itosi tutu, ṣugbọn kuku ni oṣuwọn iṣelọpọ alailẹgbẹ ti o ṣubu ni ibikan laarin.
Ifọrọwanilẹnuwo naa: Ṣe Awọn alangba jẹ ẹjẹ gbona?
Ní ọwọ́ kejì ẹ̀wẹ̀, àwọn ògbógi kan ń jiyàn pé àwọn aláǹgbá jẹ́ ẹ̀jẹ̀ móoru nítorí pé wọ́n lè gbé ìwọ̀n ìgbóná ara wọn sókè nípasẹ̀ àwọn ìlànà ìṣègùn. Fun apẹẹrẹ, diẹ ninu awọn iru alangba le mu iwọn otutu ara wọn pọ si nipa sisun ni oorun tabi nipa gbigbọn. Wọn tun le ṣe ilana iwọn otutu ara wọn nipasẹ awọn iyipada ihuwasi, gẹgẹbi wiwa iboji tabi burrowing si ipamo. Awọn ọna ṣiṣe wọnyi daba pe awọn alangba le ni iwọn ijẹ-ara diẹ sii ju ti a ti ro tẹlẹ.
Ẹri naa: Wiwọn Iwọn Ara Lizard
Ọna kan lati pinnu boya awọn alangba jẹ ẹjẹ tutu tabi ẹjẹ gbona ni lati wiwọn iwọn otutu ti ara wọn. Awọn ijinlẹ ti fihan pe diẹ ninu awọn eya alangba le ṣetọju iwọn otutu ara nigbagbogbo paapaa ni awọn agbegbe ti n yipada. Fun apẹẹrẹ, dragoni irungbọn (Pogona vitticeps) ni a ti ṣakiyesi lati ṣetọju iwọn otutu ti ara ti o ni iduroṣinṣin laarin sakani dín, laibikita iwọn otutu ti agbegbe rẹ. Eyi ṣe imọran pe awọn alangba le ni iwọn diẹ ninu ilana ilana igbona.
Ẹri naa: Awọn ipele Iṣẹ-ṣiṣe Lizard
Ọnà miiran lati ṣe ayẹwo boya awọn alangba jẹ ẹjẹ tutu tabi ẹjẹ gbona ni lati ṣe akiyesi awọn ipele iṣẹ wọn. Awọn ẹranko ti o ni ẹjẹ gbona ni igbagbogbo ṣiṣẹ diẹ sii ju awọn ẹranko ti o ni ẹjẹ tutu nitori wọn ni oṣuwọn iṣelọpọ ti o ga julọ. Sibẹsibẹ, awọn ijinlẹ ti fihan pe diẹ ninu awọn eya alangba le ṣiṣẹ pupọ, paapaa ni awọn agbegbe tutu. Eyi ni imọran pe awọn alangba le ni oṣuwọn iṣelọpọ ti o ni idiwọn diẹ sii ju ero iṣaaju lọ.
Ẹri naa: Ibugbe Lizard ati Afefe
Ibugbe Lizard ati oju-ọjọ n pese awọn itọka afikun si ẹkọ-ara wọn. Awọn ẹranko ti o ni ẹjẹ tutu ni a rii ni igbagbogbo ni awọn agbegbe ti o gbona, nibiti wọn le gbin ni oorun lati gbona. Sibẹsibẹ, diẹ ninu awọn alangba wa ni awọn agbegbe tutu, gẹgẹbi awọn agbegbe oke-nla ti Andes. Eyi ni imọran pe awọn alangba le ni oṣuwọn iṣelọpọ ti o ni idiwọn diẹ sii ju ero iṣaaju lọ.
Ipari: Ṣe Awọn alangba jẹ ẹjẹ tutu tabi ẹjẹ gbona?
Àríyànjiyàn lórí bóyá àwọn aláǹgbá jẹ́ ẹ̀jẹ̀ tútù tàbí ẹ̀jẹ̀ gbígbóná ti ń lọ lọ́wọ́. Lakoko ti diẹ ninu awọn amoye jiyan pe awọn alangba jẹ ẹjẹ tutu pupọ, awọn miiran daba pe imọ-ara wọn jẹ eka sii ju ti a ti ro tẹlẹ. Ẹri lati awọn iwadii lori iwọn otutu ti ara, awọn ipele iṣẹ ṣiṣe, ati ibugbe ni imọran pe awọn alangba le ni oṣuwọn iṣelọpọ alailẹgbẹ ti o ṣubu ni ibikan laarin.
Awọn Itumọ: Kini O tumọ si fun Iwa Lizard?
Loye boya awọn alangba jẹ ẹjẹ tutu tabi ẹjẹ gbona ni awọn itumọ fun ihuwasi wọn. Ti awọn alangba ba jẹ ẹjẹ tutu pupọ, wọn le ma ṣiṣẹ ni awọn agbegbe tutu ati pe o le nilo akoko diẹ sii lati gbona ṣaaju ki o to ṣiṣẹ. Sibẹsibẹ, ti awọn alangba ba ni iwọn ijẹ-ara ti o ni idiwọn diẹ sii, wọn le ni anfani lati ṣe deede si awọn agbegbe ti o gbooro ati ki o ṣe afihan irọrun ihuwasi ti o tobi julọ.
Iwadi ojo iwaju: Ṣiṣawari Ẹkọ-ara Lizard
Iwadi ojo iwaju lori ẹkọ ẹkọ ẹkọ alangba yoo tan imọlẹ diẹ sii lori oṣuwọn iṣelọpọ wọn ati ilana ilana igbona. Ilọsiwaju ninu imọ-ẹrọ, gẹgẹbi aworan igbona ati itupalẹ jiini, le pese awọn oye tuntun si bi awọn alangba ṣe ṣe ilana iwọn otutu ara wọn ati ṣetọju homeostasis. Loye ẹkọ ẹkọ ẹkọ alangba jẹ pataki si titọju awọn ẹda iyalẹnu wọnyi ati aabo awọn ibugbe wọn fun awọn iran iwaju.
