Ngaba idada lingachazwa njengento okanye umntu?

Intshayelelo: IQuandary of Classification yeDada

Ukuhlelwa kwamadada kuye kwaba ngumxholo wengxoxo phakathi kweefilosofi kunye nososayensi. Abanye baphikisa ngelithi amadada zizinto nje, ngoxa abanye bewagqala njengabantu abaneempawu neempawu zabo ezizodwa. Le ngxaki ineempembelelo ezibalulekileyo kwindlela esiphatha ngayo amadada, kunye nezinye izilwanyana.

Ukuchaza izinto kunye nabantu ngabanye kwifilosofi

Kwifilosofi, izinto ngokuqhelekileyo zichazwa njengamaqumrhu angenalwazi okanye i-arhente. Zigqalwa njengezingenzi nto kwaye ziphantsi kwamandla angaphandle. Abantu, kwelinye icala, babonwa njengabanamava abo kunye nenqanaba lokuzimela. Bayakwazi ukwenza ukhetho kwaye bazenzele ngokwabo.

Ityala lamadada njengezinto

Abo baphikisa ukuba amadada zizinto zikhomba ekusweleni kwabo ukuqonda kunye nobuchule bokuqonda. Baqiqa ngelithi amadada akanawo amandla okuzazi yaye ngenxa yoko akakufanelanga ukuqwalaselwa ngokuziphatha. Amadada, baphikisana, ngoomatshini bebhayoloji abaphantsi kwemithetho yefiziksi kunye nebhayoloji.

Ityala lamadada njengabantu ngabanye

Ngakolunye uhlangothi, abo bajonga amadada njengabantu ngabanye bakhomba kwiipatheni zabo zokuziphatha ezikhethekileyo, ubuntu, kunye nokunxibelelana kwezentlalo. Uphononongo lubonise ukuba amadada ayakwazi ukwenza amaqhina aqinileyo omnye komnye kwaye abonise izakhono zonxibelelwano ezinzima. Abanye bade baphikisane nokuba amadada anokuba namava awo azimeleyo, kwaye kufuneka aphathwe ngokufanelekileyo.

Indima yengqiqo kuHlelo

Umbuzo wokuhlelwa kwedada ekugqibeleni wehla kwindima yengqondo ekumiseleni ukubaluleka kokuziphatha. Abanye baphikisa ngelithi zizidalwa ezinamava kuphela ezifanele ziqwalaselwe ngokokuziphatha, ngoxa abanye bekholelwa ukuba zonke izinto eziphilayo zifanelwe yimbeko nolwazelelelo.

Iinqobo zokuziphatha zokuBambisa amaDada

Nokuba umntu ukholelwa ukuba amadada zizinto nje, kusekho iingqwalasela zokuziphatha ekufuneka zenziwe malunga nonyango lwawo. Ukuphathwa kokuziphatha kwezilwanyana ngumbandela obalulekileyo kuluntu lwethu, kwaye kubalulekile ukuqwalasela impembelelo yezenzo zethu kwezinye izinto eziphilayo.

Indlela iSayensi ejonga ngayo amaDada

Ngokwembono yenzululwazi, amadada ahlelwa njengamalungu osapho lweentaka i-Anatidae. Zijongwa njengeentaka, ezikwaziyo ukubhabha kunye nesakhiwo esikhethekileyo se-anatomical esizivumela ukuba zidade kwaye zintywile. Nangona kunjalo, olu lwahlulo aluwuphenduli umbuzo wokuba ingaba amadada zizinto okanye ngabantu.

Indawo yeDada kuBukumkani beZilwanyana

Amadada yenye nje yeentlobo ezininzi zezilwanyana, ngalinye lineempawu zalo ezikhethekileyo kunye nokuziphatha. Ukuqonda indima yamadada kwi-ecosystem enkulu kubalulekile ekugcineni i-biodiversity kunye nokugcina umhlaba wethu wendalo.

Ukuntsonkotha kokuziphatha kweDada

Amadada abonisa uluhlu olubanzi lweendlela zokuziphatha, ukusuka kwimiboniso yokuthandana ukuya kwintsebenziswano enzima yentlalo. Bayakwazi nokusombulula iingxaki kwaye babonise inqanaba lobukrelekrele eliphikisa igama labo njengezidalwa ezilula.

Amadada kwiNkcubeko yoLuntu kunye noLuntu

Amadada abe yinxalenye ebalulekileyo yenkcubeko yabantu kangangeenkulungwane, ebonakala kubugcisa, uncwadi, kunye neentsomi. Zikwangumthombo obalulekileyo wokutya kunye nengeniso kuluntu oluninzi kwihlabathi liphela.

Ikamva lokuhlela iDada

Njengoko ukuqonda kwethu ngendalo kusenzeka, ngokunjalo nokuqonda kwethu ukuhlelwa kwamadada. Njengoko sifunda ngakumbi malunga nobunzima bokuziphatha kwamadada kunye nendawo yawo kwi-ikhosistim, sinokunyanzeleka ukuba siphinde siqwalasele iinkcazo zethu zangoku zezinto kunye nabantu.

Isiphelo: Ingxaki yeDada isonjululwe?

Nangona umbuzo wokuhlelwa kwedada ungaze usonjululwe ngokupheleleyo, kubalulekile ukuba siqhubeke siqhuba ezi ngxoxo kwaye siqwalasele iimpembelelo zezenzo zethu kwezinye izinto eziphilayo. Enoba amadada siwajonga njengezinto okanye njengabantu ngabanye, kucacile ukuba ayinxalenye ebalulekileyo yendalo yethu yaye afanelwe yimbeko nolwazelelelo lwethu.

Ifoto yombhali

UGqr. Chyrle Bonk

UDkt Chyrle Bonk, ugqirha wezilwanyana ozinikeleyo, udibanisa uthando lwakhe lwezilwanyana kunye neminyaka elishumi yamava ekunyamekelweni kwezilwanyana ezixutywe. Ecaleni kweminikelo yakhe kupapasho lwezilwanyana, ulawula umhlambi wakhe weenkomo. Xa engasebenzi, uyonwabela imihlaba epholileyo yase-Idaho, ejonga indalo nomyeni wakhe nabantwana bakhe ababini. UGqr. Bonk wamfumana uGqirha weVeterinary Medicine (DVM) kwiYunivesithi yase-Oregon State kwi-2010 kwaye wabelana ngobuchule bakhe ngokubhalela iiwebhusayithi zezilwanyana kunye namaphephancwadi.

Shiya Comment