Fa'atomuaga: O le Tu'u Uila
O le tootoo (Grus americana) o se manulele lapo'a ma le mata'utia e tupuga mai i Amerika i Matu. O se tasi lea o manulele e seasea ona maua i le lalolagi, e na o ni nai selau tagata e nonofo i le vao. O le crane fo'i o se tasi lea o manulele aupito maualuga i Amerika i Matu, e sili atu i le lima futu le maualuga. E iai o latou uiga ma'oti e pei o le umi o le ua, o se tino pa'epa'e ma apa'au uliuli ma se pale mumu i luga o latou ulu.
Uiga Fa'aletino o Tu'u Whooping
Ua lauiloa crane mo o latou foliga mataʻina. E sili atu i le fitu futu le lautele o apaau ma e mafai ona mamafa i le 15 pauna. E uumi ma manifinifi o latou vae e mafai ai ona latou sopo i vai papa'u, ma o latou ua uumi e fesoasoani ia i latou e aapa atu ai meaai i luga o le eleele po o totonu o le vai. E ufitia o latou tino i fulu papa'e, ma fulu uliuli i pito o latou apa'au. O lo'o i ai se pa'u mumu uiga ese o pa'u i luga o latou ulu, lea e fa'apupulaina atili i le vaitau o le fa'ato'aga.
Nofoa Togo Uila: Taufusi ma Mutia
E nonofo ai tootoo solo ma mutia i Amerika i Matu. E mafai ona maua i nofoaga eseese, e aofia ai vao masima, masima masima i le gataifale, ma vao. O nofoaga nei e maua ai e crane le tele o mea'ai eseese, e aofia ai i'a, iniseti, ma tama'i mamame. E taua tele eleele taufusi mo tiu, aua e maua ai nofoaga e faamoega ai ma nofoaga e fafaga ai manulele.
Taua o Laueleele mo Tuo Uila
O eleele susu e taua tele mo le ola o crane. Latou te tuuina atu i manulele se nofoaga saogalemu e malolo ai, fafaga, ma fafaga. O vai papa'u o eleele susu e lelei tele mo tiu e afea ai ma pu'e a latou manu. O eleele taufusi foi e maua ai ni nofoaga taua e ofaga ai le tiu, ona o manu felelei e fausia o latou ofaga i mutia uumi ma ofe e ola i nofoaga taufusi.
Fa'asologa o Femalaga'iga o Ku'u Whooping
O manu felelei o manu felelei, e faimalaga i le faitau afe o maila i tausaga taʻitasi i le va o latou nofoaga e fafaga ai i Kanata ma o latou nofoaga malulu i Texas ma Mekisiko. O femalagaiga e masani lava ona faia i le tautoulu ma le tautotogo, ma e mulimuli lava manulele i auala tutusa i tausaga taʻitasi. O le femalagaiga o se faigamalaga mataʻutia, ma le tele o faʻamataʻu i luga o le ala, e aofia ai manu feʻai, tulaga o le tau, ma gaioiga a tagata.
Nofoaga Fa'ato'a Fa'ato'aga
E masani ona fa'atupu fa'ato'aga i fanua taufusi ma mutia o Kanata, fa'apitoa i Wood Buffalo National Park ma nofoaga lata ane. E tuu fuamoa e manulele i ofaga papaʻu e fai i mutia ma ofe. O le vaitau fa'ato'aga e masani lava ona tupu i le tautotogo, ma fofoa moa i le fa'ai'uga o Me po'o le amataga o Iuni.
Fa'amata'u i le Nofo Togo Uila
O lo'o i lalo o le fa'amata'u fa'amata'u mai galuega a tagata le nofoaga o lo'o nonofo ai. O le fa'aleagaina ma le fa'aleagaina o nofoaga, e mafua mai i atina'e, fa'ato'aga, ma su'esu'ega suau'u ma kesi, o nisi ia o fa'amata'u tele o lo'o feagai ma manulele. O suiga o le tau ose tulaga mata'utia tele foi lea mo crane, ona e afaina ai le maua o mea'ai ma le taimi o femalagaiga.
Taumafaiga Fa'asao mo le Tu'u Whooping Crane
Le tele o taumafaiga fa'asao o lo'o fa'agasolo ina ia puipuia le nofoaga o lo'o nonofo ai crane. O nei taumafaiga e aofia ai le toe faʻaleleia o nofoaga, faʻasaoina o eleele susu, ma polokalame faʻapipiʻi faʻatagataotauaina e faʻatatau i le faʻateleina o le faitau aofaʻi o manulele. E taua fo'i polokalame a'oa'oga a le atunu'u ma fa'asalalauga i le fa'alaua'iteleina o le tulaga pagatia o le crane ma le taua o le fa'asao o latou nofoaga.
Mea'ai Tu'u Whooping ma Mausa Fafaga
Whooping cranes e omnivores, o lona uiga latou te 'ai i meaʻai eseese. O a latou meaʻai e aofia ai iʻa, iniseti, tamaʻi mamame, mea fetolofi, ma laʻau. E fa'aoga e tiu o latou gutu uumi e su'e ai le palapala ma vai papa'u mo meaai. Latou te fafaga fo'i i mutia mo fatu ma iniseti.
Whooping Crane Amioga Fa'aagafesootai
Whooping crane o manulele fa'aagafesootai ia e nonofo i vaega o aiga po'o taitoalua. I le vaitau o le fa'ato'aga, e fai ta'ito'alua manufelelei ma fai fa'amoega fa'atasi. O moa e nonofo ma o latou matua mo le tusa ma le iva masina aʻo leʻi tutoʻatasi. E fegalegaleai manulele e ala i leo eseese ma le gagana a le tino.
Whooping Crane Fesootaiga ma Vocalizations
E tele vala'au ma leo e feso'ota'i ai le tasi ma le isi. E eseese telefoni e latou te faaaogāina e faailoa atu ai feʻau eseese, e pei o le lapataʻia o lamatiaga po o le valaau mo se paaga. E fa'aaoga fo'i e manufelelei le gagana a le tino, e pei o le fa'apa'u o le ulu ma le fa'apa'apa o apaau, e feso'ota'i ai le tasi ma le isi.
Fa'ai'uga: Puipuia le Nofoa o le Whooping Crane
E fa'alagolago le ola o le crane i le puipuiga o lo latou nofoaga. O eleele susu ma mutia e taua tele mo le ola o manulele, ma e tatau ona faia taumafaiga faasao e puipuia ma toe faʻaleleia nei nofoaga. E ala i le galulue faʻatasi, e mafai ona tatou faʻamautinoa le faʻaauau pea o le ola o lenei meaola mataʻina ma puipuia le meaola eseese o lo tatou paneta.
