परिचय: द मिस्ट्रियस चालझा
बर्‍याच लोकांसाठी, अंड्याचा चाला एक रहस्यच राहिला आहे. ही एक छोटी, दोरीसारखी रचना आहे जी अंडी फोडताना दिसू शकते, परंतु ते कोणत्या उद्देशाने कार्य करते? चालजा अगदी क्षुल्लक वाटू शकतो, परंतु प्रत्यक्षात अंड्यातील गर्भाच्या विकासात आणि सुरक्षिततेमध्ये ती महत्त्वाची भूमिका बजावते. या लेखात, आपण अंड्याचे शरीरशास्त्र आणि चालाचे कार्य शोधू.
अंड्याचा चालजा म्हणजे काय?
चालझा हा सर्पिल-आकाराचा, अल्ब्युमिन-समृद्ध दोरखंड आहे जो अंड्यातील पिवळ बलक दोन्ही टोकांना शेल झिल्लीला जोडतो. हे अंड्याच्या विरुद्ध बाजूस स्थित आहे आणि अंडी उघडताना दोन पांढऱ्या, कडक स्ट्रक्चर्स म्हणून पाहिले जाऊ शकते. चालझाला जर्मिनल डिस्कसह गोंधळात टाकू नये, जी अंड्यातील पिवळ बलक वर स्थित आहे आणि जेथे गर्भाधान होते.
कोंबडीच्या पुनरुत्पादक मार्गामध्ये अंड्याच्या निर्मिती दरम्यान चालझा तयार होतो. अंड्यातील पिवळ बलक बीजवाहिनीच्या खाली जात असताना, त्याच्याभोवती अल्ब्युमेनचे थर जोडले जातात. या प्रक्रियेदरम्यान अल्ब्युमेनच्या वळणामुळे आणि गुंडाळीमुळे चालझा तयार होतो. अंडी घातल्यावर, चाला अंड्यातील पिवळ बलक जागी नांगरतो आणि अंड्याच्या आत जास्त फिरण्यापासून रोखतो.
अंड्याचे शरीरशास्त्र समजून घेणे
चालाची भूमिका अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यासाठी, अंड्याच्या शरीरशास्त्राची मूलभूत माहिती असणे महत्त्वाचे आहे. अंड्यामध्ये अनेक स्तर असतात, बाहेरून सुरू होऊन आतील बाजूस सरकतात: कवच, कवच पडदा, वायुकोष, अल्ब्युमेन (किंवा अंड्याचा पांढरा), चालाजा आणि अंड्यातील पिवळ बलक. हे स्तर अंड्याच्या आत विकसित होत असलेल्या गर्भाचे संरक्षण आणि पोषण करतात.
कवच कॅल्शियम कार्बोनेटचे बनलेले आहे आणि शारीरिक नुकसान आणि जीवाणूंपासून संरक्षणात्मक अडथळा प्रदान करते. शेल झिल्ली हा एक पातळ थर असतो जो कवच आणि अल्ब्युमेनच्या मध्ये बसतो आणि अंडी कोरडे होण्यापासून वाचवण्यास मदत करतो. हवेची पेशी अंड्याच्या पायथ्याशी असते आणि अंड्याचे वय वाढत जाते. अल्ब्युमेन विकसनशील गर्भासाठी पाणी, प्रथिने आणि इतर पोषक तत्वांचा स्त्रोत प्रदान करते, तर अंड्यातील पिवळ बलकमध्ये चरबी, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात जी वाढीसाठी देखील आवश्यक असतात.
चलाजाचे कार्य काय आहे?
अंड्यातील भ्रूणाच्या विकासात आणि सुरक्षिततेसाठी चालझामध्ये अनेक महत्त्वाची कार्ये आहेत. अंड्यातील पिवळ बलक जागेवर ठेवणे आणि अंड्याच्या आत जास्त फिरण्यापासून रोखणे ही त्याची मुख्य भूमिका आहे. हे महत्वाचे आहे कारण अंड्यातील पिवळ बलक मध्ये विकसित होत असलेल्या गर्भाला आवश्यक असलेले सर्व पोषक घटक असतात आणि जास्त हालचाल अंड्यातील पिवळ बलक खराब करू शकते किंवा गर्भाच्या विकासात व्यत्यय आणू शकते.
चालझा भ्रूणाला जर्मिनल डिस्क वरच्या दिशेने तोंड करून ठेवण्यास देखील मदत करते. हे महत्वाचे आहे कारण ते गर्भाला हवेच्या पेशीमधून ऑक्सिजन प्राप्त करण्यास अनुमती देते आणि अंड्यातील पिवळ बलक शेल झिल्लीला चिकटण्यापासून रोखण्यास मदत करते. याशिवाय, चालझा हे शॉक शोषक म्हणून काम करते, भ्रूणाचे अचानक धक्के किंवा वाहतूक किंवा हाताळणी दरम्यान उद्भवू शकणाऱ्या प्रभावांपासून संरक्षण करते.
फर्टिलायझेशन मध्ये चालजाची भूमिका
चालझा थेट गर्भाधानात गुंतलेला नसला तरी अंड्यातून बाहेर पडणाऱ्या पिल्लाचे लिंग ठरवण्यात ती भूमिका बजावू शकते. जर्मिनल डिस्क, जी अंड्यातील पिवळ बलक वर स्थित आहे, त्यात अनुवांशिक सामग्री असते जी पिल्लेचे लिंग निर्धारित करते. अंडी घालताना जर अंडी फिरवली गेली, तर चालाजामुळे जर्मिनल डिस्कची स्थिती बदलू शकते, ज्यामुळे विकसनशील पिल्लांच्या लिंगावर परिणाम होऊ शकतो.
चालझा गर्भाची सुरक्षितता कशी ठेवते
चालाजा केवळ अंड्यातील पिवळ बलक ठेवण्यास मदत करत नाही तर विकसनशील गर्भाला हानीपासून वाचवते. उदाहरणार्थ, जर अंडी सोडली किंवा आदळली तर चालझा शॉक शोषक म्हणून काम करतो, ज्यामुळे गर्भावर होणारा परिणाम कमी होतो. याशिवाय, चालझा जिवाणूंना अंड्यामध्ये प्रवेश करण्यापासून रोखण्यास मदत करते, ज्यामुळे गर्भाला इजा होऊ शकते किंवा खराब होऊ शकते.
चलाजा द्वारे पोषक हस्तांतरण
चालाजा केवळ अंड्यातील पिवळ बलक जागेवरच ठेवत नाही तर विकसित होत असलेल्या भ्रूणाला पोषक द्रव्ये हस्तांतरित करण्यासाठी एक नाली म्हणून देखील काम करते. अंड्यातील पिवळ बलकभोवती अल्ब्युमेन जोडले जात असताना, प्रथिने, खनिजे आणि पाणी यांसारखे पोषक घटक देखील जोडले जातात. हे पोषक द्रव्ये चालाजाद्वारे विकसनशील भ्रूणापर्यंत पोहोचवली जातात.
अंड्याच्या गुणवत्तेचे लक्षण म्हणून चालझा
चांगल्या प्रकारे तयार केलेल्या चालाची उपस्थिती हे अंड्याच्या गुणवत्तेचे लक्षण असू शकते. योग्य प्रकारे तयार केलेला चालजा सूचित करतो की अंडी निरोगी कोंबडीने घातली होती आणि अंड्यातील पिवळ बलक योग्यरित्या स्थित आहे आणि जागी नांगरलेला आहे. अखंड चालाजा असलेली अंडी देखील जास्त काळ टिकून राहण्याची प्रवृत्ती असते, कारण त्यांची वाहतूक आणि साठवणूक दरम्यान खराब होण्याची किंवा दूषित होण्याची शक्यता कमी असते.
पाककला कलांमध्ये चालाचे महत्त्व
अंड्यांसोबत शिजवताना चाला अनेकदा काढून टाकला जात असला तरी त्याचा अंतिम उत्पादनावर परिणाम होऊ शकतो. उदाहरणार्थ, पोच केलेल्या अंड्यामध्ये दृश्‍य चालजा असणे हे सूचित करू शकते की अंडी ताजी आहे, कारण चालझा कालांतराने तुटतो.
अखंड चाल्झासह अंडी योग्य प्रकारे कशी हाताळायची
विकसनशील भ्रूण किंवा अंड्यातील पिवळ बलक यांना इजा होऊ नये म्हणून अखंड चाला असलेली अंडी काळजीपूर्वक हाताळली पाहिजेत. अंडी फोडताना बाकीच्या अल्ब्युमेनसह चाला काढावा. जर चाला तसाच ठेवला असेल, तर फटके मारल्यावर किंवा मारल्यावर अंड्याचा पांढरा भाग कमी स्थिर होऊ शकतो.
निष्कर्ष: चलाजाचे कौतुक करणे
चालझा हा अंड्याचा एक लहान आणि क्षुल्लक भाग वाटत असला तरी, प्रत्यक्षात अंड्यातील गर्भाच्या विकासात आणि सुरक्षिततेमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावते. अंड्याचे शरीरशास्त्र आणि चालाचे कार्य समजून घेणे आपल्याला निसर्गाच्या रचनेची जटिलता आणि सौंदर्य समजून घेण्यास मदत करू शकते. स्वयंपाकाच्या कलांमध्ये किंवा अंड्याच्या गुणवत्तेचे चिन्ह म्हणून वापरला जात असला तरीही, चालझा हा अंड्याचा एक छोटा परंतु महत्त्वाचा भाग आहे ज्याकडे दुर्लक्ष केले जाऊ नये.
संदर्भ आणि पुढील वाचन
- अमेरिकन अंडी बोर्ड. (२०२१). अंडी-सायक्लोपीडिया: चालझा. https://www.incredibleegg.org/egg-cyclopedia/c/chalaza/
- Kosin, I. L., & Kosin, V. I. (2016). पक्ष्यांच्या अंड्यांमधील चालाजाची रचना आणि कार्यात्मक महत्त्व: एक पुनरावलोकन. पोल्ट्री सायन्स, 95(12), 2808-2816. https://doi.org/10.3382/ps/pew224
- इलिनॉय विद्यापीठ विस्तार. (n.d.) द अतुलनीय अंडी: अंड्याचे शरीरशास्त्र. https://web.extension.illinois.edu/eggs/res07-anatomy.html
