شالازای تخم مرغ چه هدفی دارد؟

مقدمه: چالازا اسرارآمیز

برای بسیاری از مردم، چالازای تخم مرغ یک راز باقی مانده است. این یک ساختار طناب مانند کوچک است که هنگام شکستن تخم مرغ دیده می شود، اما چه هدفی را دنبال می کند؟ شالازا ممکن است ناچیز به نظر برسد، اما در واقع نقش مهمی در رشد و ایمنی جنین در داخل تخمک دارد. در این مقاله به بررسی آناتومی تخم مرغ و عملکرد شالازا می پردازیم.

چالازای تخم مرغ چیست؟

شالازا یک طناب مارپیچی شکل و غنی از آلبومین است که زرده را در دو انتها به غشای پوسته می‌چسباند. در طرف مقابل تخم مرغ قرار دارد و هنگام شکستن تخم مرغ به صورت دو ساختار سفید و رشته ای دیده می شود. شالازا را نباید با دیسک ژرمینال که روی زرده قرار دارد و محل لقاح است اشتباه گرفت.

شالازا در طول تشکیل تخم در دستگاه تناسلی مرغ تشکیل می شود. با حرکت زرده به سمت پایین مجرای تخمک، لایه‌هایی از آلبومین به اطراف آن اضافه می‌شود. شالازا در نتیجه پیچ و تاب و پیچ خوردن آلبومن در طی این فرآیند تشکیل می شود. با گذاشتن تخم مرغ، شلازه زرده را در جای خود محکم می کند و از حرکت بیش از حد آن در داخل تخم مرغ جلوگیری می کند.

آشنایی با آناتومی تخم مرغ

برای درک بهتر نقش چالازا، داشتن درک اولیه از آناتومی تخم مرغ مهم است. یک تخم مرغ از چند لایه تشکیل شده است که از بیرون شروع می شود و به سمت داخل حرکت می کند: پوسته، غشای پوسته، سلول هوا، آلبومین (یا سفیده تخم مرغ)، چالازا و زرده. این لایه ها از جنین در حال رشد در داخل تخمک محافظت و تغذیه می کنند.

این پوسته از کربنات کلسیم تشکیل شده است و یک سد محافظ در برابر آسیب های فیزیکی و باکتری ها ایجاد می کند. غشای پوسته لایه نازکی است که بین پوسته و سفیده قرار می گیرد و به جلوگیری از خشک شدن تخمک کمک می کند. سلول هوا در پایه تخمک قرار دارد و با افزایش سن تخمک بزرگتر می شود. آلبومین منبعی از آب، پروتئین و سایر مواد مغذی برای جنین در حال رشد است، در حالی که زرده حاوی چربی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی است که برای رشد نیز ضروری هستند.

عملکرد چالازا چیست؟

شالازا چندین عملکرد مهم در رشد و ایمنی جنین در داخل تخمک دارد. یکی از نقش های اصلی آن نگه داشتن زرده در جای خود و جلوگیری از حرکت بیش از حد آن در داخل تخم مرغ است. این مهم است زیرا زرده حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز جنین در حال رشد است و حرکت بیش از حد می تواند به زرده آسیب برساند یا رشد جنین را مختل کند.

چالازا همچنین به قرار گرفتن جنین در حالتی که دیسک ژرمینال رو به بالا باشد کمک می کند. این مهم است زیرا به جنین اجازه می دهد تا اکسیژن را از سلول هوا دریافت کند و به جلوگیری از چسبیدن زرده به غشای پوسته کمک می کند. علاوه بر این، شالازا به عنوان یک ضربه‌گیر عمل می‌کند و از جنین در برابر تکان‌های ناگهانی یا ضربه‌هایی که ممکن است در حین حمل و نقل یا جابجایی رخ دهد، محافظت می‌کند.

نقش چالازا در لقاح

در حالی که شالازا مستقیماً در لقاح نقش ندارد، می تواند در تعیین جنسیت جوجه ای که از تخم بیرون می آید، نقش داشته باشد. دیسک ژرمینال که روی زرده قرار دارد حاوی ماده ژنتیکی است که جنسیت جوجه را تعیین می کند. اگر تخم در طول تخمگذاری چرخانده شود، شالازا می تواند باعث تغییر موقعیت دیسک ژرمینال شود که می تواند بر جنسیت جوجه در حال رشد تأثیر بگذارد.

چگونه چالازا جنین را ایمن نگه می دارد

شالازا نه تنها به نگه داشتن زرده در جای خود کمک می کند، بلکه از جنین در حال رشد نیز در برابر آسیب محافظت می کند. به عنوان مثال، اگر تخمک بیفتد یا ضربه بخورد، شالازا به عنوان ضربه گیر عمل می کند و ضربه روی جنین را کاهش می دهد. علاوه بر این، شالازا به جلوگیری از ورود باکتری ها به تخمک کمک می کند، که می تواند به جنین آسیب برساند یا باعث فساد شود.

انتقال مواد مغذی از طریق چالازا

شالازا نه تنها زرده را در جای خود محکم می کند، بلکه به عنوان مجرای انتقال مواد مغذی به جنین در حال رشد نیز عمل می کند. همانطور که سفیده در اطراف زرده اضافه می شود، مواد مغذی مانند پروتئین، مواد معدنی و آب نیز اضافه می شود. سپس این مواد مغذی از طریق چالازا به جنین در حال رشد منتقل می شوند.

Chalaza به عنوان نشانه ای از کیفیت تخم مرغ

وجود شالازای خوش فرم می تواند نشانه کیفیت تخم مرغ باشد. چالازای درست شده نشان می دهد که تخم مرغ توسط یک مرغ سالم گذاشته شده است و زرده به درستی در جای خود قرار گرفته و محکم شده است. تخم‌های دارای چالازا دست نخورده نیز ماندگاری طولانی‌تری دارند، زیرا احتمال فاسد شدن یا آلوده شدن آن‌ها در طول حمل و نقل و نگهداری کمتر است.

اهمیت چالازا در هنر آشپزی

در حالی که شالازا اغلب هنگام پختن با تخم مرغ حذف می شود، می تواند بر محصول نهایی تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، وجود شالازای قابل مشاهده در تخم مرغ آب پز می تواند نشان دهنده تازه بودن تخم باشد، زیرا چالزا به مرور زمان تجزیه می شود.

نحوه برخورد صحیح با تخم مرغ با چالازای سالم

برای جلوگیری از آسیب به جنین یا زرده در حال رشد، باید با احتیاط از تخم‌های دارای چالازای سالم استفاده کرد. هنگام شکستن تخم مرغ، شالازا را باید به همراه بقیه سفیده آن جدا کرد. اگر شالازا دست نخورده بماند، ممکن است باعث شود سفیده تخم مرغ در هنگام هم زدن یا زدن، ثبات کمتری داشته باشد.

نتیجه گیری: قدردانی از Chalaza

در حالی که شالازا ممکن است مانند یک بخش کوچک و ناچیز از تخم به نظر برسد، اما در واقع نقش مهمی در رشد و ایمنی جنین در داخل تخمک دارد. درک آناتومی تخم مرغ و عملکرد چالازا می تواند به ما در درک پیچیدگی و زیبایی طراحی طبیعت کمک کند. شالازا چه در هنرهای آشپزی استفاده شود و چه به عنوان نشانه کیفیت تخم مرغ، بخش کوچک اما مهمی از تخم مرغ است که نباید از آن غافل شد.

مراجع و مطالعه بیشتر

• هیئت تخم مرغ آمریکا (2021). دایره المعارف تخم مرغ: چالازا. https://www.incredibleegg.org/egg-cyclopedia/c/chalaza/
• Kosin، I. L.، & Kosin، V. I. (2016). ساختار و اهمیت عملکردی شالازا در تخم پرندگان: مروری. علوم طیور، 95 (12)، 2808-2816. https://doi.org/10.3382/ps/pew224
• توسعه دانشگاه ایلینوی. (n.d.). تخم مرغ باورنکردنی: آناتومی یک تخم مرغ. https://web.extension.illinois.edu/eggs/res07-anatomy.html